Znajomy, z którym się pokłóciłem, uderzył mnie w twarz przy innych osobach, które go powstrzymały od dalszego ataku. Czy warto zgłosić tę sprawę na policję? Czy grozi mu za to jakaś kara? Jakie kroki powinienem podjąć?
W grę może tu wchodzić odpowiedzialność z art. 217 Kodeksu karnego. Przepis ten przewiduje, że kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od wymierzenia kary. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego, co oznacza, że chcąc ukarania sprawcy musiałby Pan wnieść do sądu prywatny akt oskarżenia.
Zgodnie z art. 487 Kodeksu postępowania karnego, akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie.
W sprawach z oskarżenia prywatnego obok złożenia bezpośrednio w sądzie prywatnego aktu oskarżenia istnieje także przewidziana w art. 488 k.p.k. możliwość, że Policja na żądanie pokrzywdzonego przyjmie ustną lub pisemną skargę, po czym prześle ją do właściwego sądu. Policja, na wniosek pokrzywdzonego winna także zabezpieczyć dowody. Nadto sąd może zobowiązać Policję w toku postępowania do dokonania określonych w postanowieniu sądu czynności dowodowych. Wyniki czynności dokonywanych przez Policję są przekazywane sądowi zlecającemu.
W sprawach z oskarżenia prywatnego przed rozprawę poprzedza posiedzenie pojednawcze, które prowadzi sędzia lub referendarz sądowy. Na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
Posiedzenie pojednawcze rozpoczyna się wezwaniem stron do pojednania. Spisuje się z niego protokół, w którym określa się stanowisko stron wobec wezwania do pojednania oraz wyniki przeprowadzonego posiedzenia pojednawczego. Jeżeli dojdzie do pojednania, protokół podpisują także strony. W razie pojednania stron postępowanie umarza się.
Równocześnie z pojednaniem strony mogą zawrzeć ugodę, której przedmiotem mogą być również roszczenia pozostające w związku z oskarżeniem.
Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwienia uważa się za odstąpienie od oskarżenia; w takim wypadku prowadzący posiedzenie postępowanie umarza. W razie natomiast nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego prowadzący posiedzenie pojednawcze kieruje sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.
W razie niedojścia do pojednania kieruje się sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin, chyba że zachodzi potrzeba skierowania sprawy na posiedzenie w celu innego rozstrzygnięcia. Strony obecne na posiedzeniu powinny zgłosić wnioski dowodowe. Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na rozprawie głównej bez usprawiedliwienia uważa się za odstąpienie od oskarżenia.
Prywatny akt oskarżenia należy złożyć w ciągu roku od dnia dowiedzenia się o osobie sprawcy, jednak nie później niż w terminie 3 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Po upływie tych terminów przestępstwo prywatnoskargowe ulega przedawnieniu, co oznacza, że nie może być później ścigane.
Aby wnieść w sposób skuteczny prywatny akt oskarżenia, należy wpłacić kwotę 300 zł tytułem zryczałtowanej równowartości wydatków. W przypadku wygrania sprawy koszty te zostaną pokrzywdzonemu zwrócone. Dowód uiszczenia opłaty powinien stanowić załącznik do prywatnego aktu oskarżenia. Właściwy – co do zasady – jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2023 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.