Zalegamy na dużą kwotę z opłatami za mieszkanie spółdzielcze. Spółdzielnia wniosła do sądu sprawę o eksmisję. Czy mogą nas wyrzucić na bruk? Mamy troje dzieci w wieku szkolnym, a mąż jest osobą niepełnosprawną.
Eksmisja na bruk raczej Państwu nie grozi, choć trzeba się liczyć z pogorszeniem warunków mieszkaniowych. Zgodnie z art. 14 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd jest zobowiązany orzec, czy eksmitowanej osobie (osobom) przysługuje prawo do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, czy też nie. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.
Sąd, bada z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu i orzeka o uprawnieniu eksmitowanych osób do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z mieszkania oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.
Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:
1) kobiety w ciąży,
2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,
3) obłożnie chorego,
4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
5) osoby posiadającej status bezrobotnego,
6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały
Zasada ta nie ma zastosowania do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego. Jednak obowiązuje w przypadku osób, które były uprawnione do używania lokalu na podstawie stosunku prawnego nawiązanego ze spółdzielnią mieszkaniową albo z społeczną inicjatywą mieszkaniową.
Należy pamiętać, że sąd może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, w szczególności jeżeli nakazanie opróżnienia następuje z następujących przyczyn:
1) rażącego lub uporczywego wykraczania przeciwko porządkowi domowemu, co czyni uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku – w takim przypadku pozew o eksmisję może wmieść inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku;
2) rażąco nagannego postępowania uniemożliwiającego wspólne zamieszkiwanie – w tym przypadku eksmisji może żądać współlokator w odniesieniu do małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu.
W sytuacji Państwa rodziny uprawnienie do lokalu socjalnego powinno być przyznane, chyba, że sąd stwierdzi, że możecie Państwo zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub że Państwa sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.
W przypadku przyznania uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, sąd nakaże wstrzymanie wykonania opróżnienia Państwa dotychczasowego mieszkania do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.
Przy składaniu tej oferty urzędnicy gminni powinni pouczyć Państwa o możliwość zakwestionowania jej prawidłowości. Jeżeli zatem uznacie Państwo, że lokal zdecydowanie nie odpowiada Waszym potrzebom i nie spełnia wymogów, będziecie Państwo mogli wnieść do sądu pozew o ustalenie uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, a także pozew o pozbawienie wyroku eksmisyjnego wykonalności.
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że warunki w lokalu socjalnym będą gorsze niż w dotychczas zajmowanym mieszkaniu. Jak wynika z art. 22 wymienionej wyżej ustawy, umową najmu socjalnego lokalu jest umowa najmu lokalu nadającego się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m2, a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m2, przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2025 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.