Zakład pracy rozwiązał ze mną umowę o pracę z powodu długotrwałej nieobecności w pracy związanej z chorobą. Teraz staram się o rentę. Czy mam prawo do odprawy rentowej? Pytałem o to w byłym zakładzie pracy, ale nie dostałem jasnej odpowiedzi.
W myśl art. 92[1] § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Stosownie do § 2 tego przepisu, pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.
Przesłankami nabycia prawa do odprawy rentowej są zatem: rozwiązanie stosunku pracy, przyznanie prawa do renty i związek funkcjonalny między nimi.
Art. 92[1] § 1 k.p. nie precyzuje jednak chwili, w której pracownik ma przejść na rentę, aby nabyć prawo do odprawy rentowej. Nie jest zatem wykluczone, aby prawo do odprawy rentowej nabyła osoba, której prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstało po ustaniu stosunku pracy, a więc która uzyskała status rencisty (przeszła na rentę) po ustaniu stosunku pracy.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 10 października 2023 r., sygn. akt: III PSKP 7/23, związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty może mieć charakter czasowy (rozwiązanie stosunku pracy zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia niezależnie od przyczyny rozwiązania stosunku pracy), przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy następuje dlatego, że pracownikowi przysługuje prawo do świadczenia) bądź czasowo-przyczynowy (przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest nabycie prawa do emerytury lub renty i rozwiązanie następuje w chwili przyznania świadczenia). Między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, który występuje wówczas, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje wprawdzie przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie świadczenia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia.
Podobnie orzekł SN w wyroku z 25 maja 2016 r., sygn. akt: II PK 130/15 uznając, że odprawa z tytułu przejścia na rentę przysługuje pracownikowi także wówczas, gdy pracownik uzyskał rentę nie z dniem zakończenia stosunku pracy, lecz po upływie okresu pobierania zasiłku chorobowego, z powodu choroby rozpoczętej w czasie zatrudnienia, a zakończonej po rozwiązaniu umowy o pracę przez pracodawcę.
W orzecznictwie sądowym wielokrotnie wyrażono stanowisko, że przyznanie prawa do renty może nastąpić po pewnym czasie od ustania stosunku pracy, byle między nimi występował związek funkcjonalny. Prawo do odprawy powstaje w chwili spełnienia wszystkich jego przesłanek, a więc w dacie przyznania prawa do renty, jeżeli następuje to po pewnym czasie od rozwiązania stosunku pracy.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2024 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.