Po śmierci żony dostałem z ZUS rentę rodzinną. Pobierałem ją przez 2 lata, ponieważ otrzymałem własna rentę z KRUS .Była wyższa od rodzinnej, więc rodzinną musiałem zawiesić. Teraz dostałem świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad ojcem i nie mam już prawa także do swojej renty. Czy naprawdę nie mogę otrzymywać żadnej z tych rent jednej z rent razem ze świadczeniem pielęgnacyjnym? Wiem, że są osoby, które dostają i rentę, i świadczenie.
Trudno nam jednoznacznie ocenić sytuację bez dostępu do dokumentów. Przede wszystkim dziwi nas, że przyznano Panu świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad ojcem, skoro pobierał Pan z KRUS rentę z tytułu niezdolności do pracy rolniczej spowodowanej wypadkiem. Zgodnie z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeśli osoba ubiegająca się o jego przyznanie ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.
Gdyby złożył Pan wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w trakcie pobierania renty rodzinnej po żonie (nie mając prawa do innego świadczenia emerytalno-rentowego), świadczenie to powinno być Panu przyznane.
Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że zastosowanie przesłanki wyłączającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wymaga stwierdzenia nie tylko okoliczności, iż osoba ubiegająca się o świadczenie pielęgnacyjne ma ustalone prawo do renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka, ale także, że prawo to zostało przyznane tej osobie w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego. Zbieg praw do świadczeń oznacza natomiast sytuację, w której jedna osoba spełnia warunki do otrzymania więcej niż jednego świadczenia.
Możliwość pobierania jednocześnie świadczenia pielęgnacyjnego i renty, o której Pan wspomina, dotyczy wyłącznie grupy osób uprawnionych do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 26 czerwca 2019 r. (sygn. akt: SK 2/17), orzekł, że art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych wskazujący, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, jest niezgodny z Konstytucją. Utrata mocy zaskarżonego przepisu nastąpiła z dniem 9 stycznia 2020 r. Zatem od tego dnia posiadanie ustalonego prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy nie stanowiło przeszkody do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego. Osoby mające prawo do takiej renty mogły ją pobierać razem ze świadczeniem pielęgnacyjnym.
Sytuacja zmieniła się jednak za sprawą art. 12 ustawy z 29 października 2021 r. o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki. Przewiduje on, że osobie pobierającej już świadczenie pielęgnacyjne, która po 1 stycznia 2022 r. złożyła wniosek o:
- emeryturę lub
- rentę, lub
- rentę rodzinną z tytułu śmierci małżonka przyznaną w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, lub
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, lub
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym
przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, jeśli jest korzystniejsze. Obecnie możliwe jest więc pobieranie tylko jednego świadczenia.
W naszej ocenie nie ma więc żadnych podstaw do tego, aby pobierał Pan zarówno świadczenie pielęgnacyjne, jak i któreś z przysługujących Panu świadczeń rentowych. Jeszcze raz podkreślamy, że nasze wątpliwości budzi sam fakt przyznania Panu świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy był Pan uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy rolniczej. W tym przypadku konieczne jest orzeczenie o całkowitej, a nie częściowej niezdolności do pracy.
