Mój mąż jest alkoholikiem, nie pracuje, nie jest uprawniony do żadnych świadczeń, muszę go utrzymywać. Mąż wywołuje ciągłe awantury, zakłóca notorycznie spokój nie tylko mój, ale i sąsiadów. Mieszkamy w spółdzielczym mieszkaniu własnościowym nabytym w czasie trwania małżeństwa. Czy mogę wystąpić o eksmisję męża z tego mieszkania?
Możliwe jest wniesienie pozwu o eksmisję męża na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz zmianie Kodeksu cywilnego albo wystąpienie o rozwód lub separację z jednoczesnym wnioskiem o eksmisję.
Zgodnie z pierwszym z wymienionych wyżej przepisów, współlokator może wytoczyć powództwo o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Przepis ten dotyczy wszelkich stosunków, które uprawniają lokatora do używania lokalu. Należy więc uznać, że w ten sposób można rozwiązać również lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu, mimo że możliwości takich nie przewidują ani ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, ani prawo spółdzielcze. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 9 maja 2012 r., sygn. akt: V CSK 209/11, dopuszczalne jest również rozwiązanie umowy o ustanowieniu własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu.
Pozew o eksmisję należy wnieść do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Na skutek wyroku sądu orzekającego eksmisję ze względu na niewłaściwe zachowanie lokator nie traci prawa najmu, spółdzielczego lokatorskiego lub własnościowego prawa do lokalu (mieszkania), traci jedynie możność korzystania ze swego prawa.
Warto też rozważyć wniesienie sprawy o rozwód z jednoczesnym żądaniem eksmisji męża – na podstawie art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem, w sytuacjach wyjątkowych, gdy jedno z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego z małżonków. Przesłanki eksmisji są więc jednakowe jak w ustawie o ochronie praw lokatorów. Niekoniecznie zachowania współmałżonka muszą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia domowników, chociaż zwykle tak właśnie jest, gdy chodzi o znęcanie się nad rodziną czy przemoc fizyczną bądź agresywne zachowania się po spożyciu alkoholu.
Nie jest dopuszczalne orzeczenie w wyroku rozwodowym eksmisji małżonka z takiego mieszkania, które stanowi jego majątek osobisty. W razie orzeczenia eksmisji ze wspólnego mieszkania na podstawie art. 58 § 2 k.r.io. małżonek, który zmuszony jest do opuszczenia lokalu, nie traci do niego swoich praw. Sądem właściwym do rozpoznania pozwu rozwodowego jest sąd okręgowy.