Otrzymałem wypowiedzenie umowy o pracę. Okres wypowiedzenia upływa z końcem lipca. Pracodawca zobowiązał mnie do wykorzystania w okresie wypowiedzenia z urlopu wypoczynkowego i zwolnił w pozostałym okresie z obowiązku świadczenia pracy. Obecnie wycofał to zwolnienie i żąda, bym wrócił do pracy. Czy pracodawca może tak postąpić? Jest to dla mnie duży problem, bo umówiłem się na rozpoczęcie w przyszłym miesiącu nowej pracy w innym mieście.
Zgodnie z art. 36[2] Kodeksu pracy, w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Jednak pracodawca w dowolnym momencie (do końca okresu wypowiedzenia) uprawniony jest do odwołania zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, Sąd Najwyższy w wyroku z 13 marca 2014 r., sygn. akt: I PK 204/13 wskazał, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy jest jednostronną czynnością pracodawcy o charakterze uznaniowym, a nie porozumieniem stron. Ponieważ w okresie wypowiedzenia stosunek pracy trwa, to pracownik jest zobowiązany wykonać polecenie pracodawcy świadczenia pracy. Skoro pracodawca może jednostronnie i uznaniowo zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy, to tak samo (jednostronnie i uznaniowo) może pracownika zobowiązać do wykonywania pracy do czasu ustania stosunku pracy.
Także w wyroku z 5 września 2019 r., sygn. akt: III PK 96/18 Sąd Najwyższy stwierdził, że pracodawca może jednostronnie zmienić swoją decyzję o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy, a także udzielić mu bez jego zgody urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia
Pracodawca może też uznać, że dla ochrony jego interesów wystarczające jest zwolnienie pracownika z obowiązku wykonywania pracy tylko przez część okresu wypowiedzenia lub tylko w odniesieniu do niektórych obowiązków.
Należy podkreślić, że w okresie wypowiedzenia pracownik, nawet zwolniony z obowiązku wykonywania pracy, nadal pozostaje w stosunku pracy, co oznacza, że ciążą na nim inne obowiązki pracownicze. Nie może on np. całkowicie dysponować swoim czasem. Dozwolone jest podejmowanie czynności zarobkowych, ale pod warunkiem, że nie są one przeszkodą do niezwłocznego wykonania polecenia powrotu do wykonywania pracy.
Z uwagi na to, że pracodawca może w każdej chwili wydać pracownikowi polecenie powrotu do pracy, pracownik musi pozostawać w gotowości do jej podjęcia i musi umożliwić pracodawcy jego wydanie przez zachowanie komunikacji z nim. Jeżeli pracownik nie przebywa w miejscu podanym pracodawcy jako miejsce zamieszkania lub stałego pobytu, to powinien przekazać pracodawcy informacje niezbędne do wezwania go do pracy.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2025 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.