Sąsiad nawiózł ziemi na swoją działkę i znacznie ją podwyższył. Obawiamy się, że po deszczu woda będzie spływać z jego posesji na naszą powodując jej zalewanie. Co w tej sytuacji możemy zrobić?
Niestety, dopóki takie skutki nie wystąpią, niewiele można zrobić. Zgodnie z art. 234 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, właściciel gruntu nie może:
1) zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich;
2) odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie.
Na właścicielu gruntu ciąży obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie na skutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich.
Art. 234 ust. 3 ww. ustawy przewiduje, że jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności.
Sam fakt dokonania określonej zmiany na gruncie nie jest jednak wystarczający do wydania takiej decyzji. Konieczne jest ustalenie, że zmiana zmodyfikowała stan wody na gruncie powodując pogorszenie stosunków wodnych ze szkodą dla gruntów sąsiednich.
Jak stwierdził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 25 stycznia 2024 r., sygn. akt: II SA/Gl 1418/23, zwrot “zmiana ta wpływa” wskazuje, że zarówno zmiana, jak i jej szkodliwy wpływ powinny realnie wystąpić. Oznacza to, że szkoda ta co do zasady powinna być rzeczywista, a nie czysto hipotetyczna. Szkodą jest m.in. pogorszenie się warunków wodnych na gruncie, np. poprzez wystąpienie większej ilości wody tam, gdzie poprzednio było jej znacznie mniej. Brak jest uzasadnienia w świetle aktualnej wykładni art. 234, aby dokonywać ustaleń na okoliczność istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia takich szkód w przyszłości. Zatem zastosowanie tego przepisu możliwe jest dopiero po bezspornym ustaleniu, czy właściciel gruntu dokonał zmiany stanu wody na gruncie oraz czy zmiany te szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie. Wymaga to precyzyjnego ustalenia stanu faktycznego istniejącego przed badaną zmianą, charakteru i sposobu dokonanej zmiany i jej szkodliwego wpływu na grunty sąsiednie. Nie jest możliwe stwierdzenie takiego wpływu bez uprzedniego, wyraźnego ustalenia, że przed zmianą stan na gruntach sąsiednich był korzystniejszy.
Jeśli zatem okaże się, że po wystąpieniu opadów woda zalewa Państwa działkę spływając z podwyższonego poziomu działki sąsiada będę podstawy do zwrócenia się z wnioskiem do wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) o wydanie decyzji w trybie art. 234 ust. 3 ustawy Prawo wodne.
Będziecie też Państwo mogli powiadomić o tym fakcie policję, gdyż w myśl art. 478 pkt 1 ww. ustawy, kto zmienia kierunek i natężenie odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych lub kierunek odpływu wód ze źródeł, lub odprowadza wody, lub wprowadza ścieki na grunty sąsiednie, popełnia wykroczenie podlegające karze grzywny.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2024 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.