Jesteśmy z mężem właścicielami zabudowanej działki, przy której 2 lata temu gmina przebudowała drogę. Była ona uprzednio pokryta płytami betonowymi, a przy przebudowie poszerzono drogę, położono kostkę i chodnik. Teraz otrzymaliśmy powiadomienie z urzędu gminy zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości naszej nieruchomości. Czy urząd ma prawo nakładać taką opłatę i to po takim czasie? Zwłaszcza, że to nie jest nowa inwestycja, bo ta droga cały czas istniała.
Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich.
Z kolei art. 143 ust. 2 ustawy stanowi, że pod pojęciem “budowy urządzeń infrastruktury rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.
Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie zawiera definicji pojęcia “droga” jak też pojęcia ” budowa drogi”, a kwestię tę reguluje ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. I tak “droga” – zgodnie z art. 4 pkt 2 tej ustawy – oznacza budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno – użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Ustawa o drogach publicznych w art. 4 pkt 17 wyjaśnia też, co należy rozumieć pod pojęciem “budowy drogi” i stanowi, że budowa drogi to wykonywanie połączenia drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a także jego odbudowa i rozbudowa.
Jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 lutego 2015 r., sygn. akt: I OSK 2088/13, rozbudowa drogi mieści się w pojęciu “budowy drogi”, o której mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a tym samym może być przyczyną wymierzenia opłaty adiacenckiej.
W Państwa przypadku nastąpiła rozbudowa drogi, gdyż została ona poszerzona, doszedł też nowy element w postaci chodnika.
Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej. Ustalenie opłaty adiacenckiej następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartości nieruchomości. Wysokość opłaty adiacenckiej wynosi nie więcej niż 50 % różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w drodze uchwały.
Art. 145 ustawy przewiduje, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, w drodze decyzji, ustalić opłatę adiacencką każdorazowo po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo po stworzeniu warunków do korzystania z wybudowanej drogi. Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi, jeżeli w dniu stworzenia tych warunków obowiązywała uchwała rady gminy ustalająca stawki opłaty adiacenckiej. Do ustalenia opłaty przyjmuje się stawkę procentową określoną w uchwale rady gminy obowiązującą w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo w dniu stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi.
Art. 147 ust. 1 stanowi, iż opłata adiacencka może być, na wniosek właściciela nieruchomości, rozłożona na raty roczne płatne w okresie do 10 lat. Przepis ten przewiduje zatem możliwość rozłożenia nałożonej opłaty adiacenckiej na raty, jednakże ewentualne uwzględnienie wniosku złożonego w tym zakresie pozostawiono do uznania właściwego organu.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2025 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.