W ubiegłym roku przeszłam na emeryturę nauczycielską. Od dawna miałam problemy z gardłem, ale ostatnio mi się nasiliły. Mój laryngolog stwierdził, że to może być choroba zawodowa. Zgłosiłam to do Sanepidu i zaczęła się cała procedura związana z ustaleniem tej choroby. Byłam badana najpierw w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy, ale nie stwierdzono choroby zawodowej. Odwołałam się od tego orzeczenia i byłam ponownie badana w Instytucie Medycyny Pracy. Tam podtrzymano wcześniejsze orzeczenie. Na tej podstawie Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał  decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Teraz mogę się odwołać do Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Czy warto to zrobić? Jeśli tak, jakich argumentów mogłabym użyć?

Raczej nie ma szans na zmianę decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Choroba zawodowa to choroba:

  • która jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych zawartym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych;
  • którą spowodowały szkodliwe czynniki występujące w miejscu pracy lub sposób wykonywania pracy.

Sam fakt pracy w narażeniu na czynnik potencjalnie szkodliwy, przy braku objawów klinicznych choroby figurującej w wykazie chorób zawodowych, nie daje podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.

Zgodnie z §  5 ww. rozporządzenia, właściwy do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych.

Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:

1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy,

2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych)

Natomiast jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.

  • 6 rozporządzenia przewiduje, że lekarz, o którym mowa wyżej, wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, zwane dalej “orzeczeniem lekarskim”, na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.

W orzecznictwie sądowym dominujący jest pogląd o związaniu organów inspekcji sanitarnej rozpoznaniem podanym w orzeczeniu lekarskim i o braku podstaw do samodzielnej oceny dokumentacji lekarskiej prowadzącej do odmiennego rozpoznania schorzenia. Orzeczenia lekarskie placówek właściwych do rozpoznania chorób zawodowych mają charakter opinii biegłego i prawidłowo sporządzone pod względem formalnym są dla organu wiążące. Tak więc organy inspekcji sanitarnej nie są uprawnione do podważania ustalonego przez lekarzy rozpoznania klinicznego.

M.in. w wyroku z dnia 26 kwietnia 2019 r., sygn. akt: II OSK 1121/18 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że organ inspekcji sanitarnej nie powinien wypowiadać się na temat diagnozy wynikającej z orzeczenia lekarskiego, weryfikować zawartych tam konkluzji, np. poprzez własną interpretację wyników badań czy zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej. Wkraczałby przez to bowiem w dziedzinę wiedzy specjalistycznej i w istocie podważał fachowość biegłego, którego rola procesowa polega właśnie na pomocy w dokonaniu ustaleń faktycznych, jakie tej wiedzy wymagają.

Także w wyroku z dnia 23 maja 2012 r., sygn. akt:  II OSK 617/12 NSA stwierdził, że orzeczenia lekarskie placówek właściwych do rozpoznania chorób zawodowych mają charakter opinii biegłego i prawidłowo sporządzone pod względem formalnym są dla organu wiążące. Nie oznacza to, że zakwestionowanie orzeczenia lekarskiego nie jest w ogóle możliwe. Jednakże należy mieć na uwadze, że zakwestionowania orzeczenia lekarskiego można dokonać tylko pod względem formalnym (np. wydanie przez nieuprawnionego lekarza, czy w nieprawidłowej formie). Nie może to jednak dotyczyć treści merytorycznej tych orzeczeń. Zakwestionować orzeczenie lekarskie można także w przypadku, gdy w materiale dowodowym sprawy znajdują się inne orzeczenia lekarskie o odmiennej treści, lecz nawet wówczas organy i sąd nie są uprawnione do zakwestionowania merytorycznie treści orzeczenia, a jedynie mogą domagać się wydania dalszych orzeczeń przez inne uprawnione podmioty w celu ujednolicenia stanowiska.

Jeżeli zatem orzeczenia lekarskie wydane przez jednostki orzecznicze I i II stopnia nie budzą zastrzeżeń pod względem formalnym i są kompletne, nie ma możliwości ich zmiany w toku postępowania odwoławczego.

Niniejsza porada została opublikowana w ramach zadania publicznego pn. „Nowoczesne techniki komunikacyjne w poradnictwie obywatelskim” realizowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności  – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu  Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022-2033.

Projekty

Skip to content