5 lat temu rodzice przekazali  w darowiźnie mnie i mojej żonie gospodarstwo rolne z budynkami. Niestety, moje rodzeństwo buntuje rodziców przeciwko nam i namawiają ich do tego, żeby odebrali gospodarstwo. Czy możemy się przed tym jakoś obronić?

Odwołanie darowizny wykonanej nie jest takie proste. Muszą zachodzić ku temu konkretne przesłanki.

Zgodnie z art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę wykonaną tylko wtedy, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Kodeks nie definiuje tego pojęcia, ale zgodnie z literaturą prawniczą i bogatym orzecznictwem sądowym, chodzi tu o takie zachowanie obdarowanego, które było skierowane przeciwko darczyńcy świadomie i w nieprzyjaznym zamiarze. od pojęciem rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie obdarowanego, które jest wysoce niewłaściwe i krzywdzące.

Rażącą niewdzięczność stanowi na pewno popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą oraz obowiązku wdzięczności. Pojęcie to odnoszone jest do świadomych i rozmyślnych zachowań obdarowanego. Znamion rażącej niewdzięczności nie wyczerpują z reguły czyny nieumyślne obdarowanego, a nawet drobne czyny umyślne nie wykraczające poza zwykłe spory życiowe czy incydentalne nieporozumienia. Chodzi tu więc o zachowania charakteryzujące się nieprzyjaznym zamiarem, znacznym nasileniem złej woli, rozmiarem wyrządzonej szkody czy krzywdy, intensywnością czy długotrwałością konfliktu i powtarzalnością w jego ramach nagannych działań lub zaniechań obdarowanego.

Samo  istnienie przejawów niewdzięczności nie jest jeszcze rozstrzygające. Nie sposób bowiem dokonywać oceny zachowań obdarowanego w oderwaniu od wzajemnych relacji stron, od panującej sytuacji rodzinnej, od zachowań samego darczyńcy, od całego kontekstu sytuacyjnego, w którym zachowania te się pojawiły.

Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Zgodnie z art. 900 Kodeksu cywilnego, odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Oznacza to, że nawet w przypadku kiedy przedmiotem darowizny była nieruchomość, dla skutecznego odwołania darowizny wystarczająca jest forma pisemna. Oświadczenie o odwołaniu darowizny jest czynnością jednostronną, a odwołanie darowizny następuje z chwilą, gdy oświadczenie o odwołaniu doszło do obdarowanego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią.

Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Konsekwencją złożenia oświadczenia jest to, że obdarowany powinien przenieść w drodze umowy notarialnej własność darowanej nieruchomości z powrotem na darczyńcę. W przeciwnym razie pozostaje darczyńcy wniesienie do sądu pozwu o zwrot przedmiotu odwołanej darowizny lub o zobowiązanie obdarowanego do złożenia oświadczenia woli przenoszącego własność podarowanej wcześniej nieruchomości z powrotem na darczyńcę.

Jeśli zatem nie zgodzicie się Państwo oddać gospodarstwa po pisemnym odwołaniu darowizny, rodzice będą musieli wystąpić do sądu. Tam zaś konieczne będzie wykazanie, że dopuszczenie się przez Państwa wobec nich rażącej niewdzięczności.

Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2023 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.

 

 

 

 

Skip to content