Sprzedałem znajomemu uszkodzony samochód. Nabywca wiedział, w jakim stanie technicznym jest auto i że wymaga naprawy. Potwierdził to podpisując umowę. Obecnie żąda ode mnie zwrotu części pieniędzy, gdyż naprawa ma kosztować więcej niż przypuszczał. Czy znajomy ma do tego prawo?
Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego w ramach rękojmi, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Odpowiedzialność ta powstaje wówczas, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne).
Stosownie do art. 560 k.c., kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
Jeżeli kupującym jest konsument, czyli osoba nabywająca daną rzecz dla celów prywatnych, nie związanych z działalnością zarobkową, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady. W opisanej sytuacji te uprawnienia raczej nie wchodzą w grę.
W myśl art. 557 § 1. k.c., sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. W przypadku gdy kupujący wie o wadzie, a mimo to decyduje się rzecz kupić, brak jest przesłanek uzasadniających ochronę interesu kupującego. Wówczas odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi nie powstaje. Do zwolnienia sprzedawcy z odpowiedzialności dojdzie jednak jedynie wtedy, gdy kupujący rzeczywiście wie o wadzie, a nie powinien wiedzieć, np. z uwagi na to, że wada miała charakter jawny.
Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Łodzi, w wyroku z 28 listopada 2014 r., sygn.akt: I ACa 1116/14, z treści art. 557 § 1 k.c. nie wynika co do zasady, aby sprzedawca był zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, gdy kupujący mógł i powinien wadę zauważyć. Przeciwnie, z przepisu tego wynika, że aby nastąpił taki skutek kupujący musi o wadzie wiedzieć w chwili zawarcia umowy.
Jeżeli w umowie był szczegółowo opisany stan samochodu, a nabywca potwierdził podpisując umowę, że był mu znany, należy uznać, że kupując rzecz wiedział o tej wadzie. A wobec tego nie może dochodzić roszczeń wynikających z rękojmi. Prawo takie przysługiwałoby mu natomiast wówczas, gdyby umowa takiego zapisu nie zawierała.