Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia jest rzeczywiście szybszym sposobem potwierdzenia naszych praw do spadku niż postępowanie w sądzie, ale nie zawsze jest to możliwe. Sporządzenie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia na podstawie testamentu lub ustawy może – co do zasady – nastąpić wyłącznie wtedy,  jeśli jednocześnie stawią się u notariusza wszyscy spadkobiercy powołani zarówno na podstawie testamentu, jak i ustawy. Przy notarialnym poświadczeniu dziedziczenia wszyscy w/w spadkobiercy składają oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. Takiego oświadczenia nie można złożyć przez pełnomocnika.

Zgodnie z art.  95b Prawa o notariacie, przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. W myśl art.  95aa §  1 tej ustawy, osobami zainteresowanymi są osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

Art.  95c §  1 ww. ustawy przewiduje, że przystępując do spisania protokołu dziedziczenia notariusz poucza osoby biorące udział w spisywaniu protokołu o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. Protokół ten jest dokumentem, który zawiera oświadczenia osób, które stawiły się u notariusza w celu poświadczenia dziedziczenia. Na podstawie tych oświadczeń (i przedłożonych dokumentów) notariusz dokonuje stwierdzenia jaki jest porządek dziedziczenia. Nie ma możliwości sporządzenia samego aktu poświadczenia dziedziczenia, bez uprzedniego protokołu dziedziczenia.

W przypadku, gdy niektórzy spadkobiercy nie mogą się stawić, nie jest możliwe sporządzenie protokołu dziedziczenia. Istnieje natomiast możliwość sporządzenia projektu protokołu. Przewiduje to art. 95ca ustawy prawo o notariacie, zgodnie z którym na wniosek osoby zainteresowanej przy jej udziale notariusz sporządza projekt protokołu dziedziczenia.

Jeżeli wszystkie osoby zainteresowane, które nie brały udziału w spisaniu projektu protokołu dziedziczenia w oświadczeniu złożonym przed tym samym notariuszem, albo przed innym notariuszem potwierdzą dane zamieszczone w projekcie protokołu dziedziczenia i wyrażą zgodę na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem, notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale co najmniej jednej osoby zainteresowanej, a następnie sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Osoby mieszkające poza granicami Polski mogą takie oświadczenie złożyć przed konsulem Rzeczypospolitej Polskiej w danym kraju, jednak należy liczyć się z kilkumiesięcznym okresem oczekiwania. Konsul musi bowiem na każdorazowe przeprowadzenie takiej procedury musi otrzymać indywidualną zgodę Ministra Sprawiedliwości, wydawaną na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych. Wydaje się, że w tej sytuacji szybsze może okazać się wydanie przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

 

Skip to content