Podpisaliśmy w 2019 r. z przedsiębiorcą prowadzącym salę weselną umowę na organizację wesela na 200 osób. Data wesela była wyznaczona na 2020 r. Ze względu na pandemię została przełożona na 2021 r. Jednak rozwój epidemii wskazuje na to, że i w tym roku nie uda się zorganizować takiego wesela. W związku z tym chcielibyśmy wycofać się z umowy. Czy możemy to zrobić i czy należy nam się zwrot zadatku?
Zgodnie z art. 394 § 1 Kodeksu cywilnego, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.
Art. 394 § 3 k.c. przewiduje natomiast, że razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.
Bez wątpienia takie okoliczności zachodzą, gdy mamy do czynienia z tzw. siłą wyższą. Kodeks cywilny nie zawiera definicji siły wyższej. W orzecznictwie i literaturze prawniczej za siłę wyższą uważa się zdarzenie zewnętrzne, o charakterze przypadkowym lub naturalnym (żywiołowym), nie do uniknięcia, takie, nad którym człowiek nie panuje lub któremu nie jest w stanie się przeciwstawić. Koronawirus Sars-CoV-2, powodujący chorobę COVID-19, może być uznany w tym konkretnym przypadku za siłę wyższą.
Branża weselna jest jedną z najmocniej dotkniętych obostrzeniami mającymi hamować rozwój pandemii w naszym kraju. W odniesieniu do umów na organizację wesel koronawirus Sars-CoV-2 ma charakter siły wyższej.
W razie zatem niewykonania umowy z powodu siły wyższej, która jest okolicznością niezależną od obu stron, zadatek nie przepada i powinien być zwrócony w takiej wysokości, w jakiej został wpłacony.