Zaoferowaliśmy pokój w naszym domu matce i córce z Ukrainy, które uciekły z kraju po napaści Rosji. Obie bardzo chcą pracować, ale mieszkamy w małej miejscowości i nie ma tu dla nich ofert. W sąsiedniej wsi plantator ziół chce zatrudnić osoby do pomocy przy zbiorach. Nie bardzo wiemy, czy naszym paniom z Ukrainy doradzać podjęcie takiej pracy. Co ta umowa im gwarantuje? Czy będą miały opłacaną składkę na ubezpieczenie?
Umowa o pomocy przy zbiorach przewidziana w art. 91a ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zapewnia objęcia pełnym ubezpieczeniem społecznym. Osoby pracujące jako pomocnicy rolnika podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu w KRUS w ograniczonym zakresie – tylko od wypadku przy pracy rolniczej.
Przez umowę o pomocy przy zbiorach pomocnik rolnika zobowiązuje się do świadczenia pomocy przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich, w określonym miejscu w gospodarstwie rolnika i przez określony czas, a rolnik do zapłaty umówionego wynagrodzenia za świadczoną pomoc.
Pomoc przy zbiorach obejmuje następujące czynności:
1) zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich;
2) usuwanie zbędnych części roślin;
3) klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Wykonywanie tych czynności na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach nie stanowi zatrudnienia w rozumieniu Kodeksu pracy. Każdej ze stron umowy o pomocy przy zbiorach przysługuje prawo wypowiedzenia umowy. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem dnia, w którym została wypowiedziana, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej.
Zgodnie z art. 91c ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, łączny czas świadczenia pomocy przy zbiorach na podstawie umów przez jednego pomocnika rolnika nie może przekroczyć 180 dni w roku kalendarzowym. W przypadku obywateli Ukrainy, którzy uciekli do nas przed wojną, ten czas ulega przedłużeniu z mocy prawa na okres tego pobytu. Tak przewiduje art. 40 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Możliwość taka przysługuje jedynie obywatelom Ukrainy, których pobyt jest legalny w świetle przepisów ww. ustawy. Pobyt tych osób na terytorium Polski uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r.
UWAGA! W razie wyjazdu obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 1 miesiąca traci on uprawnienia do skorzystania z wydłużonego czasu wykonywania umowy o pomocy przy zbiorach.