Jestem w trakcie rozwodu z mężem, który opuścił mnie kilka lat temu, wyprowadził się do innej miejscowości i związał się z inną kobietą. Wcześniej, w czasie trwania małżeństwa, zawarliśmy umowę najmu mieszkania komunalnego i mąż nadal jest w nim na stałe zameldowany. Dowiadywałam się w urzędzie miasta jeszcze przed orzeczeniem rozwodu, czy mogę wymeldować męża. Powiedziano mi, że powinnam z tym poczekać do wyroku sądu. Czy rzeczywiście nie da się załatwić tego szybciej?
Nie ma potrzeby czekać do zakończenia postępowania sądowego. Rozwód ma znaczenie, jeśli chodzi o dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków, do którego wchodzi również prawo najmu mieszkania, nie jest jednak decydujący dla wymeldowania męża.
W Pani przypadku podstawę prawną wymeldowania męża stanowi art. 35 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Zgodnie z tym przepisem, organ gminy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela albo innego podmiotu mającego tytuł prawny do lokalu decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się.
Jest to rodzaj sankcji za brak realizacji obowiązku wymeldowania się. Zgodnie bowiem z treścią art. 33 ust. 1 ww. ustawy, obywatel polski, który opuszcza miejsce pobytu stałego albo opuszcza miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu, obowiązany jest wymeldować się.
Ostatecznie jednak rozstrzygnięcie o tym, czy nastąpi wymeldowanie, czy też nie, będzie zależało od ustaleń poczynionych w postępowaniu administracyjnym. Niezbędną przesłanką wymeldowania jest opuszczenie miejsca pobytu stałego. W orzecznictwie wskazuje się, że “rezygnacja z prawa do przebywania w lokalu powinna nastąpić w sposób wyraźny, poprzez złożenie stosownego oświadczenia, ale również poprzez odpowiednie zachowanie, które w sposób nie budzący wątpliwości wyraża wolę danej osoby. Opuszczeniem jest zatem nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem wszelkich związków z lokalem dotychczasowym i założeniem w nowym miejscu ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów”. Do okoliczności, wskazujących na wolę swobodnego opuszczenia lokalu przez daną osobę, należeć będą także: sposób opuszczenia lokalu, koncentracja interesów życiowych w danym miejscu, a także obiektywna możliwość realizacji woli przebywania w nim.
Orzecznictwo sądów administracyjnych uzupełnia przesłankę opuszczenia lokalu o konieczność ustalenia przez organ, czy miało ono charakter trwały i dobrowolny. Opuszczenie lokalu, w którym dana osoba była zameldowana, można uznać za dobrowolne i trwałe, jeżeli wynikało ono z nieskrępowanej woli przeniesienia interesów życiowych w inne miejsce, a nie, na przykład, z powodu bezprawnych działań lub zachowań innych osób.
W opisanej przez Panią sytuacji wszystkie przesłanki wymeldowania męża są spełnione. Opuścił on bowiem, w sposób dobrowolny i trwały mieszkanie, w którym jest zameldowany na stałe i nie wykazał przez te lata zamiaru powrotu do niego. Ułożył sobie życie gdzie indziej, a zatem powinna zapaść decyzja o wymeldowaniu.
