Moja dziewczyna niedługo urodzi dziecko. Jej rodzice nie chcą, żebym ja był wpisany w akcie urodzenia dziecka. Namawiają ją, żeby zerwała ze mną. Co mogę zrobić, żeby mieć prawa rodzicielskie?
Może Pan uznać dziecko przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, co jednak wymaga potwierdzenia przez matkę dziecka, albo sądownie dochodzić ustalenia ojcostwa.
Art. 61 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach prawa cywilnego stanowi, że jeżeli nie stosuje się domniemania, że mąż matki dziecka jest ojcem dziecka, dane ojca zamieszcza się w akcie urodzenia w razie uznania ojcostwa albo sądowego ustalenia ojcostwa. Jeżeli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa, w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie, a w razie braku takiego wskazania w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego; jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe zamieszcza się nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka, z adnotacją o wpisaniu nazwiska matki i wybranego imienia jako danych ojca.
Zgodnie z art. 73 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. Uznanie ojcostwa może nastąpić także przed sądem opiekuńczym, a za granicą również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego oboje rodzice albo jedno z nich są obywatelami polskimi. Do uznania ojcostwa konieczna jest obecność obojga rodziców. Rodzice przedstawiają do wglądu aktualny dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport).
Uznać ojcostwo może mężczyzna, który jest ojcem biologicznym dziecka, ma ukończone 18 lat wraz z matką dziecka przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Można uznać ojcostwo przed urodzeniem się dziecka już poczętego. Uznanie ojcostwa może nastąpić tylko wtedy, gdy z aktu urodzenia dziecka nie wynika ojcostwo innego mężczyzny (domniemanie ojcostwa). Uznanie ojcostwa nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.
Zgodnie z art. 63 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, oświadczenia konieczne do uznania ojcostwa dokumentuje się w formie protokołu, który podpisują rodzice dziecka i kierownik urzędu stanu cywilnego albo konsul. Jeżeli uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa następuje po sporządzeniu aktu urodzenia, do aktu urodzenia dołącza się o tym wzmiankę dodatkową.
Uznania ojcostwa można dokonać w każdym usc. Po uznaniu ojcostwa będzie Panu przysługiwać władza rodzicielska wobec dziecka i będzie miał prawo do kontaktów z nim.
Jeśli nie uda się tego przeprowadzić, konieczne będzie sądowne dochodzenie ustalenia ojcostwa. W myśl art. 84 k.r.o., sądowego ustalenia ojcostwa mogą żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Matka ani domniemany ojciec nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce.
Niniejsza porada została opracowana w ramach zadania publicznego pn. „Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w Powiecie Łomżyńskim w 2023 r.”, które jest finansowane ze środków przyznanych przez Powiat Łomżyński otrzymanych z budżetu Państwa jako dotacja celowa.