Udostępniliśmy z żoną część domu 4-osobowej rodzinie z Ukrainy. Zanim jedna z nich podjęła pracę, kupowaliśmy im żywność. Wśród znajomych zorganizowaliśmy zbiórkę odzieży i zabawek dla dzieci. Dawaliśmy im też trochę pieniędzy na niezbędne wydatki. Nasi goście zastanawiają się, czy będą musieli od tej pomocy zapłacić podatek. Z kolei my chcielibyśmy się dowiedzieć, czy wartość tych darowizn możemy odliczyć od naszego podatku?
W grę mogą tu wchodzić dwa rodzaje podatku – od spadków i darowizn oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie z art. 9 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, zwolnione z podatku jest nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, których wartość nie przekracza określonego limitu. Jeśli nabywca jest osobą obcą w stosunku do darczyńcy, limit ten wynosi 4902 zł. Sumuje się tu kwoty przekazane w ciągu ostatnich pięciu lat. A zatem, jeśli pieniądze przekazane Państwa gościom z Ukrainy nie przekroczyły powyższego limitu, nie będą oni mieli obowiązku opłacenia tego podatku.
Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wprowadziła natomiast do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 52 zh, na mocy którego zwalnia się od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli z terytorium Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pojęcie „pomoc humanitarna” jest rozumiane szeroko, ponieważ formy takiej pomocy mogą być różnorodne. Może to być np. być zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, tj. udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności. Pomocą taką może być też sfinansowanie leczenia, czy też opłacenie nauki, czy kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych. W każdym razie zwolnione z opodatkowania są wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju, a zatem pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępniane uchodźcom. Nie obowiązuje tutaj żaden limit.
Jeśli natomiast chodzi o odliczenie od podatku darowizn na rzecz uchodźców z Ukrainy, to jest to możliwe tylko w przypadku przekazania pomocy za pośrednictwem działających na terenie Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego organizacji pozarządowych. W przypadku osób fizycznych odliczenie może wynieść maksymalnie do 6 proc. dochodu.
Darowizny należy udokumentować. W przypadku darowizny pieniężnej – dowodem wpłaty na rachunek bankowy, a przy darowiźnie niepieniężnej – dokumentem wskazującym dane darczyńcy i wartość darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.